Module 2
Narcisme, schaamte en schuld; gezonde en destructieve schaamte (concrete tekeningen)
januari tot november 2022
Grensoverschrijdingen op fysiek, emotioneel en seksueel niveau kunnen van dien aard zijn dat het leidt tot een negatieve zelfgerichte emotie en evaluatie van zichzelf. Vernederende benaderingen worden door de beschamende ogen van de ander onbewust verinnerlijkt. Deze vorm van schaamte leidt in plaats van gezonde schaamte, tot complexe problematiek die zich niet gemakkelijk laat registeren; is veelal onbewust, overdekt, vaststaand en vanzelfsprekend. Het is een indringende emotie die de kern van de persoonlijkheid raakt zoals beschreven door (Wille 2011).
In module 2 wordt het onderscheid behandeld tussen gezonde en vergiftigende schaamte evenals de begrippen narcisme en schuld (Bradshaw 1996). Doordat de cursist naar aanleiding van de theorie zelf over deze onderwerpen een tekening maakt, wordt ook de eigen ervaring bespreekbaar.
In de concrete tekening komen onbewust aspecten van het secundaire en primaire proces samen. Inconsistenties laten de verwevenheid zien en maken duidelijk om welke vorm van schaamte het gaat (Dondorp 2017). De diffuse gevoelens van schaamte die voor of tijdens het tekenen van een herinnering optreden worden in de dialoog besproken. Complex is niet de gezonde schaamte die ontstaat als iemand afwijkend gedrag vertoont, maar de existentiële schaamte over zichzelf; over het feit überhaupt te bestaan. Schaamte die het zelfgevoel aantast met zijn inferioriteitsgevoelens en waardeloosheid. Veelal legt de gezonde schaamte een verbinding met zelfafwijzing en destructieve schaamte, of overdekt deze. In therapie is de destructieve schaamte een belangrijk aandachtspunt. Wordt dit niet onderkend dan belemmert het de voortgang.
Narcisme komt bij iedereen voor met dit verschil dat het lang niet altijd een stoornis is. Is dit wel het geval dan is het moeilijk om liefde en intimiteit toe te laten en is er weinig empathie voor de ander, slechts in de functie van de eigen persoon. Men spreekt dan ook van klein en pathologisch narcisme met een gradueel verschil van normaal tot pathologisch. Zelfreflectie en zelf kennis zijn tegengesteld aan narcisme en verhouden zich slecht tot elkaar (Schalwijk 2009). In deze module worden in de Tekenanalyse en dialoog vragen behandeld over symptomen, betekenis en verschillen in het begrip narcisme. Wat zijn de kenmerken van pathologisch narcisme? Welke afweer/verdedigingsmechanismen dienen ter handhaving van het zelfgevoel? Hoe kan een hulpvraag die voor een narcist bijna niet te verdragen is, aangepakt worden? Wat is het verschil in visie over het begrip narcisme tussen de verschillende auteurs?
Schuld is verbonden met wat iemand feitelijk doet, terwijl schaamte verbonden is met de gehele persoonlijkheid. Wat niet mogelijk is bij schaamte kan met schuld gevoelens wel omdat deze ongedaan gemaakt kunnen worden.
-
Bradshaw J. ‘Vrij van schaamte’ Ankh- Hermes Deventer 1996
-
Dondorp W. ‘Getekend lot’. PPCH uitgave 2017
-
Narcisme Heuves W. en Nicolaï N.J. (Red.) Hoofdstuk 1. F. Schalwijk, ‘Narcisme is emotieregulatie’. Uitgeverij Boom Amsterdam 2009
-
Wille R. ‘Existentiële schaamte’. Tijdschrift voor psychoanalyse 2011. Nr. 2 Uitgeverij Boom
Locatie
Chrysanthemumlaan 2, 2106 BN Heemstede.
(vlakbij station Heemstede-Aerdenhout)
In verband met de Coronamaatregelen worden de lessen gegeven in kleine groepjes (maximaal 6 personen). Hierdoor is tevens veel aandacht voor de persoonlijke en professionele ontwikkeling.
Voor wie?
Gevraagd wordt een universitaire of afgeronde HBO opleiding of een, naar het oordeel van het team docenten gelijkwaardig niveau. De methode richt zich vooral op professionals die werken met kinderen en (jong) volwassenen met grensoverschrijdende en traumatische ervaringen en PTSS.
De Tekenanalyse zoals die wordt gehanteerd in module 2 wordt succesvol gebruikt door psychiaters, psychologen, pedagogen, spv'ers, huisartsen en professionals die werken met traumatische ervaringen en PTSS. Ook degenen die in opleiding zijn of studeren voor deze disciplines, beleidsmakers en bestuurders zijn van harte welkom.
Minimumleeftijd: 23 jaar
Naast het ontwikkelen van vaardigheden en psychologische kennis is een goede attitude belangrijk, zoals geduld en invoelingsvermogen.
Docenten
Tijdens deze module volgt u lessen bij diverse docenten met ieder een eigen insteek en veel ervaring.
Wanda Dondorp
Daniel Helderman
Ko Vos
Leerplan en eisen
De module heeft een gemiddelde tijdsbesteding van 400 uur, verspreid over collegedagen, intervisie, supervisie, leertherapie, verslagen, opdrachten en literatuurstudie.
Indien aan alle eisen met een voldoende beoordeling is voldaan ontvangt u een certificaat dat recht geeft op het volgen van module 3.
Het complete overzicht van leerplan, accreditatie, eisen en kosten kunt u hier downloaden.
De literatuurlijst voor module 2 kunt u hier downloaden, overleg met de docenten aangezien ieder jaar literatuur kan worden toegevoegd of gewijzigd.
Informatie over herkansing en afronding van de module leest u hier.
Lesdata
Module 2 start in januari 2022 en vindt eenmaal in de twee weken plaats op donderdag, van 10.00 - 15.00 uur. Voor een overzicht van de lesdagen klik hier.
Kosten
€ 2050,00 module 2 in één keer te voldoen vóór 1 januari 2022.
Of gespreide betaling in drie termijnen van €717,00 (1 januari, 1 maart en 1 mei 2022).
Niet inbegrepen kosten, inschrijfgeld, leertherapie en examen.
Aanmelden
Wilt u de module volgen dan kunt u op de pagina aanmelden alle informatie vinden.
Heeft u nog vragen over het leerplan, de toelatingsprocedure of de betaling? U kunt ons e-mailen of bellen, wij beantwoorden uw vragen graag.
Het is ook mogelijk een persoonlijk adviesgesprek aan te vragen.